Της Άντζελας Κρητικού
“Πού μπορούμε να βιώσουμε για πρώτη φορά το συναίσθημα της αγάπης, της απόρριψης, του άγχους και της χαράς; Στο πρώτο μας σχολείο που μπορεί να υπάρξει ποτέ – στη μήτρα της μητέρας μας “Verny, 2002
Πολλά βιβλία μιλούν για τα συναισθήματα που μια έγκυος μητέρα μπορεί να αισθάνεται. Αναφέρονται στις ανησυχίες, όπως φόβοι σχετικά με τις αλλαγές στο σώμα τους, φόβοι σχετικά με τη γέννηση, και γενικά σε θέματα άγχους. Τα βιβλία αυτά περιγράφουν τις συναισθηματικές εμπειρίες της μαμάς και κάποιες φορές και του μπαμπά κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, αλλά η εμπειρία του μωρού είναι εμφανώς απούσα.
Μπορεί να είναι δύσκολο να φανταστεί κανείς ότι τα μωρά βιώνουν συναισθήματα, ενώ βρίσκονται ακόμα στη μήτρα. Βέβαια τα μωρά δεν είναι σε θέση να μας περιγράψουν τα συναισθήματα τους. Ιστορικά, πολλοί έχουν αρνηθεί το συναισθηματικό κόσμο του μωρού στη μήτρα. Είναι σαν να λένε, “εφόσον δεν μπορούμε να το παρατηρήσουμε, δεν υπάρχει.”
Άλλοι το βρίσκουν εύκολο να φανταστούν ότι τα μωρά έχουν συναισθήματα, ακόμη και πριν από τη γέννησή τους και λένε ότι μπορούμε πραγματικά να τα παρατηρήσουμε. Κατά καιρούς, όταν οι έγκυες μητέρες αισθάνονται άγχος, αναφέρουν ότι τα μωρά τους μετακινούνται πιο συχνά. Επίσης, κατά τη διάρκεια του υπερηχογραφήματος οι ειδικοί έχουν παρακολουθήσει τις εκφράσεις στα πρόσωπα των αναπτυσσόμενων εμβρύων ήδη από τους τέσσερις μήνες και αναφέρουν ότι μπορούν να τα δουν να κλαίνε σαν βρέφη.
Έρευνες δείχνουν πλέον ότι οι χημικές ουσίες που σχετίζονται με το άγχος και το φόβο, όπως η ορμόνη κορτιζόλη, περνάει από τη μητέρα στο αναπτυσσόμενο μωρό μέσω του πλακούντα της. Η διάθεση της μητέρας και τα συναισθήματα της παίρνουν τη μορφή των μορίων (Pert, 1997). Αυτά τα μόρια “συναισθημάτων”  στη συνέχεια περνούν στο αναπτυσσόμενο παιδί ακριβώς όπως οι πρωτεΐνες,  οι βιταμίνες ή το αλκοόλ. Ακριβώς όπως το μωρό μοιράζεται το βιολογικό σώμα της μητέρας του, με τον ίδιο τρόπο το αναπτυσσόμενο μωρό μοιράζεται τα συναισθήματα της μητέρας του.
Η κοινή αίσθηση αυτών των συναισθημάτων φαίνεται να έχει κάποιες σοβαρές συνέπειες για μερικά μωρά. Το άγχος της μέλλουσας μητέρας έχει συσχετιστεί με προβλήματα στην ανάπτυξη του εγκεφάλου και την ιδιοσυγκρασία των βρεφών. Οι μητέρες που έχουν συναισθηματικές δυσκολίες είναι πολύ πιο πιθανό να γεννήσουν μωρά με δυσκολίες στον ύπνο και στη διατροφή, πεπτικά προβλήματα, και ευερεθιστότητα. Οι μητέρες που βιώνουν χρόνιο άγχος κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης είναι πιθανότερο να γεννήσουν βρέφη που κλαίνε σε συνεχή βάση. Καταθλιπτικές μητέρες συχνά γεννούν μωρά με καταθλιπτικά συμπτώματα. Η κατάθλιψη, το άγχος και το στρες μπορεί να περάσει μη-γενετικά στη μήτρα.
Στη δεκαετία του 1970 και του 1980, πρωτοποριακές προσπάθειες από ειδικούς όπως ο ψυχίατρος Thomas R. Verny, MD και ψυχολόγοι όπως οι David Chamberlain και William Emerson Ph.D., άνοιξαν μια εντελώς νέα διάσταση στο θέμα της γέννησης αποκαλύπτοντας τις εκτεταμένες δυνατότητες των μωρών στην ενδομήτρια ζωή. Καινοτόμα βιβλία όπως είναι το βιβλίο του Verny «Η μυστική ζωή του αγέννητου παιδιού» και του Chamberlain «Τα μωρά θυμούνται τη γέννα» αποκάλυψαν την καταπληκτική ικανότητα των αγέννητων μωρών να αντιλαμβάνονται, να αισθάνονται, να μαθαίνουν και να θυμούνται.
Η μελέτη της  Προγεννητικής και  Περιγεννητικής Ψυχολογίας ξεκίνησε στη δεκαετία του 1970 με την έλευση της τεχνολογίας στη μαιευτική που ανέδειξε νέο φαινόμενο για την εμπειρία στην ενδομήτρια ζωή ενός αγέννητου μωρού. Κατέστη σαφές ότι τα αγέννητα μωρά είναι όντα με άκρως συνειδητή επίγνωση και όχι όντα που δεν νιώθουν τίποτα και όπως η επιστήμη πίστευε μέχρι τότε απλά αναπτυσσόμενα κύτταρα. Μεγαλώσαμε να κατανοήσουμε μέσα από το λαμπρό έργο του κυτταρολόγου- βιολόγου Bruce Lipton PhD, (Biology of  Belief), ότι η μνήμη δεν αποθηκεύεται στον εγκέφαλο (και έτσι η ανάπτυξη του εγκεφάλου δεν αποτελεί παράγοντα  στη πρώιμη αποθήκευση της μνήμης), αλλά στα ίδια τα κύτταρα και ότι η μνήμη μπορεί να ανακτηθεί και να αλλάξει. Επομένως, τα κύτταρα έχουν επίγνωση του περιβάλλοντός τους και είναι επίσης σε θέση να έχουν κυτταρική μνήμη, η οποία εξηγεί πώς οι άνθρωποι μπορούν να έχουν αναμνήσεις που προέρχονται πριν από την ανάπτυξη του εγκεφάλου, καθώς επίσης και πώς τα πρώιμα βιοχημικά εντυπώματα μπορούν να έχουν μακροπρόθεσμες επιπτώσεις.
Ερευνητές έχουν συνειδητοποιήσει ότι τα αγέννητα μωρά προσπαθούν άμεσα να βγάλουν νόημα για τον κόσμο τους, και είναι εξαιρετικά ευαίσθητα στα συναισθήματα και τις συγκινήσεις της μητέρας τους – δηλαδή εάν ένα μωρό είναι επιθυμητό και ερχόμενο με συνειδητή προετοιμασία (σωματική, ψυχική και πνευματική) ή είναι ανεπιθύμητο και απρογραμμάτιστο, τότε το μωρό αισθάνεται τη χαρά ή τη θλίψη της μητέρας του κατά την παρουσία του.
Η συνειδητή προετοιμασία για τη σύλληψη- η επίγνωση δηλαδή αλλά και η εκκαθάριση των πεποιθήσεων και των εντυπωμάτων που δεν θέλετε να μεταδώσετε, να δώσετε στο μωρό σας- μπορεί να ανοίξει το δρόμο για μια πιο συνδεδεμένη εμπειρία της σύλληψης, για μια ομαλότερη εγκυμοσύνη και έναν ομαλότερο τοκετό, καθώς και ένα ισχυρό δεσμόμε το μωρό σας πολύ πριν τη γέννηση.
Αρθρο της
 Άντζελας Κρητικού
Η Άντζελα Κρητικού ως ψυχολόγος (με άδεια άσκησης επαγγέλματος), με μεταπτυχιακό MSc στην Εκπαιδευτική Ψυχολογία στο πανεπιστήμιο του Λονδίνου και με ειδίκευση στη Γνωσιακή-Συμπεριφορική και Συστημική Ψυχοθεραπεία ασχολείται με δυσκολίες στις διαπροσωπικές και οικογενειακές σχέσεις καθώς επίσης με θέματα διαχείρισης άγχους, κατάθλιψης, ενίσχυσης αυτοεκτίμησης και αυτοπεποίθησης, δυσκολίες στον ύπνο, φοβίες, ψυχοσωματικά, δυσκολίες στη διατροφή, πένθος.
Πηγή : 'Ομορφη ζωή