ΟΙ ΠΟΙΟΤΗΤΕΣ ΤΗΣ ΚΑΡΔΙΑΣ (συγχώρεση, συμπόνια, αλτρουισμός)

Ζούμε όλοι μέσα σε πολλαπλές πραγματικότητες ταυτόχρονα νομίζοντας ότι υπάρχει ένας αντικειμενικός κόσμος. Είναι σαν να ντυνόμαστε μέσα σε προσωπικές φυσαλίδες αποτελούμενες από τις δικές μας πεποιθήσεις, δοξασίες, αντιλήψεις για την ζωή, για το ποιοι είμαστε,  σύμφωνα πάντα με μια υποκειμενικότητα που αντιλαμβάνονται οι αισθήσεις μας και που εμείς το ονομάζουμε ταυτότητα.

Η ταυτότητα αυτή διαχωρίζει τον έναν από τον άλλον. Εμένα από Εσάς και εσάς από τον διπλανό σας.

Υπάρχει όμως ένας ιερός τόπος που ενώνει. Ένας τόπος που όλοι έχουμε πρόσβαση σε αυτόν, ένας τόπος που δεν κυριαρχεί το εγώ αλλά το εμείς. Η ΚΑΡΔΙΑ

Το βασικότερο όργανο του κυκλοφορικού μας συστήματος που «Χτυπά» περισσότερες από εκατό χιλιάδες φορές τη μέρα. Ο πιο δυνατός μυς του σώματος, ξεκινά να «χτυπά», πριν ακόμη γεννηθούμε.

Δεν είναι τυχαίο ότι πολύ συχνά η καρδιά συμβολίζει την τρυφερότητα, την αγάπη αλλά και την δύναμη.

Τι λειτουργίες λοιπόν επιτελεί η καρδιά πέρα από το υλικό πεδίο που όλοι αντιλαμβανόμαστε;

Η καρδιά βρίσκεται ακριβώς στο κέντρο ενός νοητού σταυρού,  ενός  άξονα δύο συντεταγμένων μιας κάθετης  από το κεφάλι ως τα πόδια και μιας οριζόντιας που σχηματίζεται από την πλήρη έκταση των δυο χεριών μας. Αν θέλαμε να δώσουμε ένα σύμβολο για την καρδιά θα μιλάγαμε για την Φωτιά. Μια φωτιά που καίει διαρκώς.  Την άσβεστη Φωτιά.  Δεν είναι τυχαίο που και ο  Γιoύνγκ (Jung) θεωρεί ότι ο σταυρός έχει τις ρίζες του στην ανακάλυψη της φωτιάς από την ανθρωπότητα και, συνεπώς, είναι ένα σύμβολο φωτιάς η οποία προέρχεται από το τρίψιμο δυο ξύλινων ραβδιών. Συνεπώς η καρδιά - φωτιά που παράγει φως, είναι ένα κοσμικό κέντρο επικοινωνίας μεταξύ σύμπαντος και γης, είναι το σημείο της καθόδου του πνεύματος στην ύλη.

Η καρδιά, σηματοδοτεί την σύνδεση με τον ψυχικό και πνευματικό μας φορέα. Ουσιαστικά είναι το ενωτικό στοιχείο της προσωπικότητας με τον ανώτερο μας εαυτό. Γι αυτό ακριβώς είναι η ένωση που προκύπτει μέσα από διαμάχη αντιθετικών στοιχείων. Η καρδιά λειτουργεί σαν πυρηνικός αντιδραστήρας που μέσα από την καύση της παράγει ενέργεια ικανή,  να φωτίσει τόσο τα σκιερά μας κομμάτια όσο και το περιβάλλον μας.  Το φως της καρδιάς ενοποιεί αυτό που είναι χωρισμένο σε όλα τα επίπεδα. Η ευτυχία και η ολοκλήρωση έρχονται μόνο μέσα από τον σπινθήρα της καρδιάς, οτιδήποτε άλλο είναι πρόσκαιρο και φθίνει.

Πως όμως ανάβει, πως ενεργοποιείται αυτός ο σπινθήρας?

Το κύριο συστατικό είναι φυσικά η ΑΓΑΠΗ.

Σημαντικό εδώ είναι να διευκρινίσουμε την διαφορά  της αγάπης από το συναίσθημα.  Το συναίσθημα εμπεριέχει πάντα την προσωπικότητα, ενώ η αγάπη απλά αγαπά την παρουσία.

“Αγαπώ πραγματικά και σωστά σημαίνει ότι αγαπώ για σένα... Για να είσαι εσύ καλά, και ευτυχισμένος. Δεν αγαπώ για μένα, κτητικά και εγωκεντρικά δηλαδή”

Η αγάπη είναι ένα πολύτιμο σεντούκι θησαυρού όπου αν το ανοίξουμε θα βρούμε μέσα πολλαπλές ποιότητες. Για την σημερινή μας ομιλία ας επιλέξουμε τρεις:  αλτρουισμός, συγχώρεση, συμπόνια.

Ζούμε σε μια εποχή, που οι ενέργειες που έρχονται αγγίζουν πρώτα την ψυχή και το πνεύμα και με την προϋπόθεση μιας ανοιχτής καρδιάς, φτάνουν μέχρι την προσωπικότητα και αυτό είναι το ζητούμενο.

Όταν συμβαίνει αυτό, τότε πραγματικά ο άνθρωπος γίνεται φάρος φωτός, για όλους αυτούς που αγαπά.

Είναι σε θέση να στηρίζει τον εαυτό του και τους άλλους και να αρχίσει πραγματικά να απολαμβάνει τη ζωή του και να φέρνει κάποιες από τις ποιότητες του παραδείσου στην γη.

Τι μας εμποδίζει αλλά και τι μας βοηθάει ταυτόχρονα να μπούμε στα βάθη της?

Φοβάμαι…δεν είμαι αρκετή…πονάω …είμαι ανάξιος …πάλι θα με εγκαταλείψει.. Δεν θα τα καταφέρω… Με όλα αυτά τα εμπόδια δημιουργούμε μια πραγματικότητα δομημένη πάνω στις εμπειρίες και τις τραυματικές καταστάσεις που έχουμε βιώσει.

Οι αντιλήψεις και οι πεποιθήσεις μας για την ζωή, την ύπαρξη, τη χαρά, ο  πόνος, ο φόβος, ο θυμός,  η ενοχή, είναι ο τρόπος που η προσωπικότητα  εκδηλώνει την άρνησή της να προχωρήσει, να πάει δηλαδή στην θεότητα της.

Μόνο που το εγώ δεν ξέρει το δρόμο για τη θεότητα, του είναι παντελώς άγνωστο. Στο εγώ δεν επιτρέπεται η πρόσβαση.

Ως ανθρωπότητα, το μόνο που έχουμε να κάνουμε, είναι να είμαστε στην καρδιά μας και αυτό σημαίνει να μην είμαστε σε φόβο.

Όσοι από εμάς καταφέρουν να σκέπτονται και να  λειτουργούν θετικά, εξελίσσονται ταχύτατα ενώ, όσοι, μένουν σε αρνητικότητα  υποφέρουν πολύ.

Ας θυμηθούμε το πολύτιμο μας σεντούκι και ας διαλέξουμε το κόσμημα της συγχώρεσης.

Η συγχώρεση του εαυτού και η πλήρης αποδοχή των πάντων είναι η βάση για να παραβλέψουμε  οτιδήποτε έχει γίνει στο παρελθόν και να χτίσουμε νέα θεμέλια.  Η καρδιά βλάπτεται με την μνησικακία. Μνησικακία σημαίνει θυμάμαι το κακό. Η μνήμη του κακού, μας μπολιάζει διαρκώς με δηλητήριο κατά του σώματος του συναισθήματος της διανόησης και του πνεύματος μας.Αν και πολλοί  θεωρούν την συγχώρεση πράξη αδυναμίας, εντέλει όλοι όσοι κατάφεραν να συγχωρήσουν ακόμη και βαριές αδικίες που υπέστησαν, και να βρουν το νόημα μέσα από κάθε δυσκολία, απελευθερώθηκαν από τεράστιο βάρος και προχώρησαν στη ζωή τους με καινούργια ενέργεια. Το πρόβλημα ξεκινά όταν δεν μπορούμε να ξεχάσουμε και να αφήσουμε πίσω μας αυτό που μας πόνεσε.

 Η συγχώρεση είναι μια πράξη τακτοποίησης ψυχικών αναγκών  και μας φέρνει μια εσωτερική λύτρωση και ανακούφιση όπως όταν τακτοποιούμε ένα δωμάτιο του σπιτιού μας που για πολύ καιρό ήταν βρόμικο και ακατάστατο. Η διαδικασία της συγχώρεσης έχει σαν στόχο να μας απαλλάξει από φορτία, του παρελθόντος, που σκιάζουν το παρόν μας.

Πολλοί άνθρωποι ξοδεύουν απερίγραπτα πολύ χρόνο κι ενέργεια στο να κατηγορούν τους άλλους  σαν μια ασυνείδητη προσπάθεια να τους ελέγξουν. Αυτό όμως είναι μάταιο.

Δεν μπορούμε να ελέγξουμε πραγματικά κανέναν και πολλές φορές ούτε τον ίδιο μας τον εαυτό.
Η συγχώρεση λοιπόν γίνεται μια πράξη επιλογής με συνείδηση του όντος που επιθυμεί να ελευθερωθεί από κάθε προσκόλληση, φόβο ή αδυναμία και να οδηγηθεί σε μια ζωή με πληρότητα και ισορροπία.  Έτσι το συγχωρώ που σημαίνει συν + χώρος γίνεται πράξη. Εμείς οι δύο χωράμε στον ίδιο χώρο μαζί και αυτό είναι μια a priori αλήθεια!.

Ο κινητήριος μοχλός για να φτάσει κάποιος στην συγχώρεση, είτε του εαυτού, είτε των άλλων, είναι η κατανόηση.

Η κατανόηση όμως αφορά μια υψηλή διανοητική ενέργεια που βαδίσει χέρι χέρι με την ποιότητα της συμπόνιας. Η συμπόνια γίνεται η λαμπερή ασπίδα κατά του μίσους και κάθε καταστροφικής ενέργειας και πράξης. Η συμπόνια είναι το βάλσαμο που προέρχεται από το δικό μας πόνο από τις δικές μας κακουχίες, από την ίδια μας την ζωή.

 Ο Πυθαγόρας o Σάμιος τον (6ο αιώνα π.Χ.) μας πρότεινε  …

"Μην αφαιρείτε τους βωμούς από τους ναούς και τη συμπόνια από τις καρδιές σας".

Η συμπόνια είναι ωφέλιμο να ξεκινά πρώτα από τον εαυτό μας αλλά δεν είναι πάντα εφικτό. Είναι πιο εύκολο να την βιώσουμε με τους άλλους. Σε συμπονώ γιατί γνωρίζω, γιατί και εγώ, έχω βρεθεί στην ίδια κατάσταση με σένα. Σε συμπονώ γιατί μοιάζουμε, είμαστε ίδιοι. Ο πόνος εδώ λειτουργεί σαν αναγκαιότητα και είναι αυτός που τελικά μας  λυτρώνει. Η συμπόνια πάντα περιλαμβάνει έννοιες όπως της ισότητας και της ομοιότητας και έχει μια τάση να  μας οδηγεί σε κάτι μεγαλύτερο. Η συμπόνια εμπεριέχει καλοσύνη και ευγένεια. Όταν συμπονώ, εξομοιώνομαι με το μεγαλύτερο, γίνομαι κοινωνός και ταυτόχρονα λειτουργός του πνεύματος που εμπεριέχει τα πάντα.

 

Δια μέσου της συμπόνιας και της συγχώρεσης που είναι εσωτερικές στάσεις,  οδηγούμαστε στην δράση και η δράση αυτή ονομάζεται αλτρουισμός. Ο αλτρουισμός είναι αυτό που κάνει κάποιος, όχι για προσωπικό του όφελος αλλά για το συμφέρων των πολλών.
Ο αλτρουιστής κάνει φιλανθρωπίες, αγαπάει πραγματικά τους άλλους κι έχει μέσα του ανθρωπιά, με ανιδιοτέλεια, χωρίς προσωπικές προσδοκίες. Μια αλτρουιστική πράξη φέρνει πληρότητα και μεγαλύτερα ποσά ενέργειας και αφθονίας από αυτά που  δαπανήθηκαν για να την επιτελέσουμε.

Όλοι μας καλούμαστε σε κάθε στιγμή,  εφόσον  διαδρούμε  με το περιβάλλον  να αποφασίζουμε την στάση που θα κρατήσουμε για τον εαυτό μας.

Ουσιαστικά επιλέγουμε κάθε φορά από ποιο σημείο θα λειτουργήσουμε.

Με κάθε απόφαση, σκέψη ή δράση καλούμαστε να κάνουμε υπερβάσεις αν επιθυμούμε την εξέλιξη μας. Η υπέρβαση έχει την έννοια του εξευγενισμού και μιας ανοδικής πορείας των κατωτέρων προς τα ανώτερα. Η υπέρβαση ουσιαστικά σαν λέξη δεν είναι ακριβής γιατί η φύση των κατωτέρων (ένστικτα, παρορμήσεις, ιδιοτελείς συμπεριφορές) είναι να υποτάσσονται στα ανώτερα (αγάπη άνευ όρων , ανιδιοτέλεια , προσφορά)

Με αυτήν την έννοια δεν υπάρχει δυσκολία αλλά επιλογή και η ευθύνη της επιλογής μας ανήκει...

Ελενα Αθανασογιαννοπούλου

Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας

Συντονίστρια Συστημικών Αναπαραστάσεων κατά Bert Helliger