Τα Στάδια Και Η Αντιμετώπιση Του Πένθους

Αν ο θάνατος είναι το απόλυτο σκοτάδι γι' αυτόν που φεύγει, μέσα σε ένα άλλο σκοτάδι, αυτό της θλίψης, αφήνει όσους έμειναν πίσω και παλεύουν με την αποδοχή της απώλειας, τον θυμό, τις ενοχές που νιώθουν και την κατάθλιψη που έχει φωλιάσει στην ψυχή τους.

Η απώλεια ενός αγαπημένου ανθρώπου είναι αβάσταχτη. Την μεγαλύτερη πληγή στην ψυχή την ανοίγει ο θάνατος ενός ανθρώπου που αγαπάμε. Μια πληγή που πρέπει να επουλωθεί την περίοδο του πένθους, δίχως να αφήσει σημάδια και μετουσιωθεί σε ασθένεια.

Ο ψυχικός πόνος που προκαλεί ένα πένθος εξελίσσεται σε πέντε στάδια:

1. 'Aρνηση της πραγματικότητας και απομόνωση. Πρόκειται για έναν μηχανισμό άμυνας που μας επιτρέπει να μειώσουμε την έντονη αρχική φάση του πόνου. Είναι μία προσωρινή ψυχολογική αντίδραση.

2. Θυμός. Όταν η άρνηση της αλήθειας αρχίζει να υποχωρεί, η πραγματικότητα και ο πόνος που κουβαλάει μαζί της επιστρέφουν. Αλλά δεν βρίσκουν τον άνθρωπο έτοιμο να τον αποδεχθεί. Σε αυτό το σημείο κάνει την εμφάνισή του ο θυμός - ένας θυμός ο οποίος ενδέχεται να στραφεί ακόμα και προς αυτόν που προκάλεσε τον ψυχικό πόνο, για να επιφέρει έτσι ως αντίδραση, τις ενοχές.

3. Ενοχές. Οι ενοχές καταλαμβάνουν το άτομο κυρίως στην τρίτη φάση του πόνου. Ο πάσχων αρχίζει να αναρρωτιέται τι θα μπορούσε να είχε κάνει για να αποτρέψει την απώλεια του αγαπημένου του προσώπου - και συνήθως βρίσκει χίλια-δυο λάθη ή ελλείψεις σε όσα έκανε, με συνέπεια να τον πνίγουν οι τύψεις.

4. Κατάθλιψη. Στον πόνο του πένθους αναπτύσσονται δύο ειδών κατάθλιψης. Η πρώτη είναι επιφανειακή και συνδέεται με τις πρακτικές συνέπειες που επιφέρει το πένθος, ενώ η δεύτερη είναι βαθύτερη και μπορεί να εξελιχθεί σε κανονική παθολογική κατάθλιψη. Η διάρκεια αυτού του τέταρτου σταδίου κυμαίνεται από μερικές εβδομάδες μέχρι ένα εξάμηνο. Τα συνήθη συμπτώματα είναι καταθλιπτική διάθεση, αίσθημα θλίψης, ανορεξία, κρίσεις κλάματος, νευρικότητα και μειωμένη ικανότητα νοητικής συγκέντρωσης. Η πλειονότητα των πασχόντων, έχουν σε αυτό το στάδιο την αίσθηση ότι ο νεκρός είναι ακόμη κατά κάποιο τρόπο εν ζωή.

5. Αποδοχή. Μετά την καταθλιπτική φάση τα συμπτώματα αρχίζουν να υποχωρούν και ο πάσχων τείνει να επιστρέψει στην φυσιολογική του κατάσταση. Η διάρκεια της αποδοχής διαφέρει σημαντικά από άτομο σε άτομο και δεν κατορθώνουν όλοι να την προσεγγίσουν. Αντιμετώπιση της θλίψης Κατ' αρχήν δεν πρέπει κανείς να καταπιέζει υπερβολικά τα συναισθήματα που νοιώθει, αλλά να αφήνει ελεύθερη την εκτόνωσή τους, ακόμη και αν στο πρώτο στάδιο μπορεί να φαίνεται πολύ έντονη. Καλό είναι να αποφεύγεται η απομόνωση και να αναζητηθεί η συμπαράσταση συγγενών και φίλων. Η αναζήτηση ψυχολογικής στήριξης από ειδικό είναι αναγκαία μόνο σε ειδικές περιπτώσεις, όπου το διαδοχικό πέρασμα από τα προαναφερθέντα στάδια του πόνου παρουσιάζει αγκυλώσεις. Φαρμακευτική αγωγή Η λήψη αντικαταθλιπτικών φαρμάκων μπορεί να αποβεί επιζήμια στις πρώτες φάσεις του ψυχικού πόνου, διότι μπορεί να παρεμποδίσει την φυσιολογική ανάρρωση από το πένθος. Εάν τις πρώτες νύχτες παρατηρηθεί δυσκολία στον ύπνο, μπορεί να ζητηθεί από τον γιατρό η χορήγηση ηρεμιστικών φαρμάκων, αλλά για περιορισμένο χρονικό διάστημα. Εάν ο καιρός περνάει και ο πάσχων αδυνατεί να συνέλθει ή να περάσει από το ένα στάδιο του πένθους στο επόμενο, καλό είναι να ζητηθεί η βοήθεια του ιατρού, ο οποίος θα κρίνει αν χρειάζεται παραπομπή σε έναν ειδικό.